نام اختصاری: CA 125

سایر نام ها: آنتي ژن سرطاني 125، Carbohydrate Antigen 125

بخش مورد انجام: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری : سرم

حجم نمونه مورد نیاز: 0.6 ml

شرایط نمونه گیری: نياز به ناشتايي یا هیچگونه مسکنی  نمي باشد.

ملاحظات نمونه گیری: بيمار را از لحاظ عاطفي تقويت كنيد، زيرا آزمايش سرطان بسيار تنش زا مي باشد.

موارد عدم پذیرش نمونه : سرم به شدت هموليز مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگهداری:

• در دمای C˚4 و C˚20- تا 14 روز پایدار است.
• از آب كردن و فريز مجدد خودداري شود.

کاربردهای بالینی :

1.براي تشخيص سرطان تخمدان به كار مي رود.

2. همچنين به منظور تعيين وسعت بيماري و ارزيابي پاسخ به درمان نيز استفاده مي شود.

3. به منظور تعیین نیاز به انجام دومین لاپاراتومی تشخیصی (تکرار لاپاراتومی) در زنانی که تحت مراقبت و پیگیری پس از درمان سرطان تخمدان می باشند، بکار می رود.

روش مرجع:IRMA

روش ارجح: کمی لومینوسانس

سایر روشها:ELISA رقابتی

مقادیر طبیعی:

< 35 IU/ml    یا  < 35 KU/L   

تفسیر: تومور مارکرCA 125 شاخص توموری بسیار دقیق برای تومور های اپیتلیال غیر موسینی تخمدان است و در بیش از 80% درصد زنان مبتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابد. از این تومور مارکر به تنهایی نمی توان برای تشخیص سرطان تخمدان استفاده کرد، اما به تأیید تشخیص سرطان تخمدان کمک می نماید. همچنین شاخص سرمی CA 125 برای تعیین پاسخ بیمار به درمان نیز استفاده می شود. قابل ذکر است سطح CA 125 به منظور تعیین نیاز به انجام دومین لاپاراتومی تشخیصی (تکرار لاپاراتومی) در زنانی که تحت مراقبت و پیگیری پس از درمان سرطان تخمدان می باشند، بکار می رود.

افزایش سطح :

1-    اختلالات بدخيم : سرطان تخمدان، کارسینوم اندومتریک لوله فالوپ، سرطان لوزالمعده، سرطان كولون، سرطان ريه، كارسينوم صفاق، كارسينوم مجراي تناسلي زنانه غير تخمداني، سرطان پستان، لنفوم.

2-    اختلالات خوش خيم : سيروز، پريتونيت، بارداري ، اندومتريوز، پانكراتيت، بيماري التهابي لگني.

• قابل ذکر است که در 2- 1% کل جمعیت طبیعی، دارای سطح CA 125 بیشتر ازml 35 IU/ می باشند.

عوامل مداخله گر:

§        سرم همولیز و لیپمیک در نتایج آزمون تداخل ایجاد می کند.

§        سه ماهه اول بارداري و خونريزي طبيعي ماهيانه نيز ممكن است باعث افزايش اندك سطح ‍CA 125 گردد.

§        برخی افراد دارای آنتی بادی بر علیه پروتئین موش (HAMA) می باشند که می تواند منجر به تداخل (مثبت کاذب) در روشهای ایمونو اسی گردد.

§        مبتلایان به بیماری صفاقی خوش خیم ( مانند سیروز، آندومتریوز) نیز دارای  افزایش سطح اندکی از CA 125 می باشند.

توضیحات:

• افزایش مقادیر مداوم CA 125 نشاندهنده بیماری پیشرونده بدخیم و پاسخ ضعیف به درمان می باشد.
• نیمه عمر فیزیولوژیک CA 125 تقریباً 5 روز است.
• CA 125، آزمون غربالگری مناسبی برای زنان فاقد نشانه بالینی نمی باشد. زیرا فاقد اختصاصیت (ویژگی) بالا می باشد.
• این آزمایش در زنان " در معرض خطر بالا" که سابقه قوی خانوادگی سرطان تخمدان دارند استفاده می شود.

منابع:

1. Devarbhav, H, Kaese D, Williams A, et al. Cancer Antigen 125 in Patients With Chronic Liver Disease. Mayo Clinic Proceedings 2002;77:538-541

2. Sturgeon CM, Duffy MJ, Stenman UH et al: National Academy of Clinical Biochemistry laboratory medicine practice guidelines for use of tumor markers in testicular, prostate colorectal, breast, and ovarian cancers. Clin Chem. 2008 Dec;54:11-79.

3. Sugiyama T, Nishida T, Komai K, et al: Comparison of CA 125 assays with abdominopelvic computed tomography and transvaginal ultrasound in monitoring of ovarian cancer. Int J of Gynaecol Obstet 1996;54:251-256

4. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر سالمي

5. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير