نام اختصاری: Calprotectin
سایر نام ها: Stool calprotectin
بخش انجام دهنده: ایمونولوژی
نوع نمونه قابل اندازه گیری: مدفوع
حجم نمونه مورد نیاز:5 gr
شرایط نمونه گیری:
2. 5 تا10 گرم مدفوع رندم در ظرف پلاستیکی نمونه گیری مدفوع فاقد نگاهدارنده جمع اوری گردد.
3. با نظر پزشک معالج، از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی 2 هفته قبل از انجام آزمایش اجتناب گردد.
ملاحظات نمونه گیری:
- ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻇﺮف ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮﯼ ﻣﺪﻓﻮع ﺟﻤﻊﺁورﯼ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ به آزمایشگاه ارﺳﺎل ﮔﺮدد.
- نمونه منجمد شده را در داخل ظرف پلاستیکی با درپوش پیچ دار ارسال نمایید
- تاریخ و زمان نمونه گیری و سن بیمار را یادداشت نمایید.
- ﻧﻤﻮﻧﻪﭘﺲ از اﻧﺠﺎم و ﮔﺰارش ﺟﻮاب دور رﻳﺨﺘﻪﻣﯽﺷﻮد.
موارد عدم پذیرش نمونه:
- نمونه ای به غیر از نمونه مدفوع.
2. نمونه مدفوع که در محیط کشت و یا ظروف حاوی مواد نگهدارنده جمع آوری شده باشد.
- جمع آوری در ظروف غیر پلاستیکی و آلوده .
شرایط نگهداری: نمونه در دمای اتاق به مدت 5 روز، در دمای 4oC به مدت 8 روز و در دمای -20 oC تا 30 روز پایدار است.
اطلاعات تکمیلی:
بیماریهای التهابی روده (IBD) به عنوان گروهی از اختلالات روده ای با منشاء ژنتیک مطرح می باشند. اين بيماريها مي توانند منتهی به اختلال در عملکرد سلول های پوششی روده همراه با تحریک سیستم ایمنی مخاط روده گردند. این گروه از بیماریها که عمدتاً با درد های مزمن و عود کننده شکم تظاهر می کنند با گروهی دیگر از بیماریها با تظاهرات مشابه هم پوشانی دارند. بنابراين تشخیص اولیه IBD که نیاز قطعی به آندوسکوپی را به منظور تعیین مرحله و میزان فعالیت بیماری ایجاب می کند و افتراق آن از سایر بیماریهای مشابه نظیر سندروم روده تحریک پذیر (IBS)، نیازمند روشی قابل اعتماد می باشد.
اندازه گیری Calprotectin مدفوع که پروتئین وابسته به کلسیم در نوتروفیل ها می باشد، مارکر تشخیصی IBD تلقی می شود که طی دهه گذشته شواهد فراوانی از ارزش تشخیصی آن در این زمینه بدست آمده است.
کاربردهای بالینی:
- اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮﯼﺁن در ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻓﺘﺮاﻗﯽﺑﻴﻤﺎرﯼ هﺎﯼ رودﻩاﯼﻣﺜﻞ ﺑﻴﻤﺎرﯼ اﻟﺘﻬﺎب ﻣﺰﻣﻦ رودﻩ یا IBD (Inflammatory Bowel Disease) ، ﺑﻴﻤﺎرﯼ هﺎﯼ ﻋﻔﻮﻧﯽ رودﻩ ، ﭘﻮﻟﻴﭗ و ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮﻟﻮن از ﺑﻴﻤﺎرﯼ هﺎﯼ ﻋﻤﻠﮑﺮد رودﻩ ( ﺳﻨﺪرم رودﻩ ﺗﺤﺮﻳﮏﭘﺬﻳﺮ (Irritable bowel syndrome (IBS ) که نیاز به تست های تهاجمی مانند کولونوسکوپی و اندوسکوپی ندارند، ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اهﻤﻴﺖ اﺳﺖ.
- ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﺑﻴﻤﺎرﯼ (همچون IBD، کرون و برداشت پولیپ) .
- تشخیص زودهنگام عودمجدد بیماری های التهابی روده و پایش درمان آنها.
روش مرجع: -
روش ارجح: الایزا کمی (ELISA)
سایر روشها: ایمونوکروماتوگرافیک نیمه کمی
مقادیر مرجع:
طبیعی:50 µg/g >
حد واسط: 51 – 120 µg/g تست باید طی 6-4 هفته دوباره بررسی گردد.
غیر طبیعی: 120 µg/g ≤ تشخیص احتمالی IBD
تفسیر: Calprotectin نشانگر نوتروفیلی اختصاصی برای التهابات دستگاه گوارش می باشد. Calprotectin ﯾﮏ پروتئین متصل به کلسیم ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞ اﺳﺖﮐﻪ ﺑﺨﻮﺑﯽﺑﺎ ﺗﺠﻤﻊنوﺗﺮوﻓﯿﻠﻬﺎ در ﻣﺨﺎط روده در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮده و قابل اندازه ﮔﯿﺮي در ﻣﺪﻓﻮع اﺳﺖ . در ﻃﯽ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪﺷﻮاﻫﺪﻓﺮاواﻧﯽ از ارزش ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ Calprotectin ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎرﮐﺮﺗﺸﺨﯿﺼﯽ اﻟﺘﻬﺎب روده و اﻓﺘﺮاق آن از اﺧﺘﻼﻻت ﻏﯿﺮﻋﻀﻮي روده ﻧﻈﯿﺮ IBS در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯿﮑﻪ از ﺷﮑﺎﯾﺎت ﺷﮑﻤﯽﻣﺒﻬﻢ رﻧﺞ ﻣﯿﺒ.ﺮﻧﺪﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ. Calprotectin در عفونت های روده ای، التهابات روده ای ناشی از استعمال داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، پولیپ و سرطان کولون نیز افزایش می یابد. این تست جهت پایش درمان بیماران IBD و تعیین اینکه این بیماران نیاز به آندوسکوپی یا کولونوسکوپی دارند مورد استفاده قرار می گیرد. سطح بین 120- 50 باید در طی6-4 هفته تکرار و تایید گردند..
عوامل مداخله گر :
- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در نتایج ازمون تداخل ایجاد می نماید.
- نمونه گیری در ظروف غیر پلاستیکی، آلوده و همراه با ماده نگاهدارنده در نتایج آزمایش تداخل ایجاد می نماید.
توضیحات:
- مثبت شدن تست دلیل قطعی بر بیماری IBD نمی باشد و مسئولیت تشخیص و درمان بیماری التهابی روده پس از بررسی تمام یافته های بالینی و آزمایشگاهی بر عهده پزشک متخصص می باشد.
- در بیماری التهابی روده (IBD) مقادیر Calprotectin افزایش می یابد در حالی که در سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مقادیر Calprotectin طبیعی است.
- جهت تشخیص IBS نیاز به روشهای تهاجمی مانند کولونوسکوپی و اندوسکوپی نمی باشد. در حالی که جهت تشخیص قطعی IBD انجام این روشهای تهاجمی الزامی است.
منابع :
1. Mayomedicallaboratories: http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/91597
2. Arup Laboratories: http://ltd.aruplab.com/Tests/Pub/0092303
3. Life labs: http://www.lifelabs.com/Lifelabs_ON/Services/Fecal_Calprotectin.asp