نام اختصاری: Met Hb

سایر نام ها: مت هموگلوبین ، Hemoglobin M

 بخش مورد انجام: هماتولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: خون کامل EDTA دار، هپارینهیا ACD

حجم نمونه مورد نیاز: ml2

شرایط نمونه گیری: نیاز به ناشتایی با آمادگی بخصوصی نمی باشد.

ملاحظات نمونه گیری:

1-    مصرف هرگونه دارو را در برگه آزمایش یادداشت کنید.

2-    سن بیمار را در برگه آزمایش یادداشت کنید.

3-    فرم درخواستی در ارتباط با هموگلوبینوپاتی/انکولوژی مولکولی برای هر نمونه ثبت نمایید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

همولیز شدید مورد قبول نمی باشد. نمونه بسیار کهنه و نگهداری نامناسب نیز مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگهداری:

نمونه به مدت یک ساعت در دمای اتاق ( مت هموگلوبین بسیار ناپایدار است) و 72 ساعت در ^◦c20-  پایدار است.

کاربردهای بالینی:

1-    تشخیص مت هموگلوبینمی ارثی یا اکتسابی

2-    شناسایی بیماری قلبی مادرزادی در افرادی با علائم سیاتوز

روش مرجع: -

روش ارجح: -

سایر روشها: اسپکتروفتومتری، الکتروفورز نشاسته-ژل (در PH=7)

مقادیر طبیعی:

0 تا 11 ماه : مقادیر مرجع تعیین نشده است.

1 سال و بالاتر : 1.5–0 % از هموگلوبین توتال یا µmol/L37.2–2.3 یا g/dl 0.24- 0.06

تفسیر:

در مت هموگلوبینمی ارثی یا مادرزادی غلظت مت هموگلوبین در خون در حدود 15% تا 20% از کل هموگلوبین است. این بیماران کمی سیانوزه و یا بدون علامت می باشند.

در نوع اکتسابی مت هموگلوبینوپاتی غلظت مت هموگلوبینمی ممکن است بسیار بالاتر باشد. هنگامی که مت هموگلوبین بیشتر از 40% از هموگلوبین توتال را تشکیل دهد ممکن است علائم شدیدی تظاهر یابد. مقادیر بسیار بالای مت هموگلوبین (70% >) ممکن است کشنده باشد.

عوامل و بیماری هایی که موجب افزایش مت هموگلوبین می شوند عبارتند از : بیماری تب پیشاب سیاه، هموگلوبینوری پروکسیمال، عفونت کلستریدیایی، تماس با شعله و اثرات جانبی داروها و مواد شیمیایی مانند آنیلین، سولفون ها، سولفونامیدها، نیترات و نیتریت، نیتروگلیسرین، اشعه یونیزان، نفاستین و کلرات.

عوامل مداخله گر:

1. مصرف رنگ های آنیلین، بنزن و مشتقات آن ، بنزوکائین، کلروکین، کلرات، ایزو نیازید، لیدوکائین، متوکلو پیرامید، نیترات ، نیتروگلیسیرین، فنازو پیریدین، پریماکین، سولفو سالازین، سیگار، تری متو پرین باعث افزایش مقدار در شرایط داخل بدن (invivo) می شود.
2. نمونه بسیار کهنه باعث افزایش مقدار و نگهداری نامناسب نمونه باعث کاهش مقدار در شرایط آزمایشگاه (invitro) خواهد شد.

توضیحات:

مت هموگلوبین ناپایدار است و در دمای 0 تا ^◦c 4  در هر روز تا 40 درصد به هموگلوبین احیا می شود.

بنابراین ماندن نمونه در یخچال باعث کاهش مت هموگلوبین و نتیجه منفی کاذب می گردد.

منابع:

1. Beutler E: Methemoglobinemia and other causes of cyanosis. In Hematology. Sixth edition. Edited by WJ Williams, E Beutler, AJ Erslev, MA Lichtman. New York, McGraw-Hill Book Company, 2001, pp 611-614

2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير