CBC (Complete Blood count) and Differential Count
نام اختصاری: CBC & Diff
سایر نام ها: شمارش کامل سلول های خون و شمارش افتراقی، شمارش کامل خون محیطی
Complete Blood cell count and Diffrential count, CBC Count and Diffrential
Complete Blood index (HB,HCT,MCV,MCH,MCHC)
بخش: هماتولوژي
نوع نمونه قابل اندازه گیری : خون کاملحاوی ضد انعقاد EDTA
حجم نمونه مورد نیاز: 2 ml
شرایط نمونه گیری: نياز به ناشتايي نمی باشد.
ملاحظات نمونه گیری:
1. خونگیری وریدی معمول است. در صورت اجبار از خون مویرگی می توان استفاده کرد. نمونه گرفته شده را در ویال های با درب بنفش (EDTA دار) جمع آوری نمایید.
- 2.لوله حاوی خون و ماده ضد انعقاد را به آرامی چندین بار سروته کرده تا خوب مخلوط شود. از سانتریفیوژ کردن اجتناب کنید.
3. از لخته شدن و لیز شدن خون ممانعت شود.
5. مصرف هرگونه داروی مؤثر بر نتایج آزمایش را بر روی برگه آزمایشگاه گزارش دهید.
موارد عدم پذیرش نمونه:
ü وجود لخته در نمونه
ü همولیز شدید نمونه
ü نمونه كمتر از ml0.5 و يا ویال هايي كه لبريز از خون مي باشد.
ü استفاده از ویال های حاوی ضد انعقاد نا مناسب نظیر سیترات سدیم
ü نمونه های بدون برچسب یا با برچسب اشتباه
ü نمونه گیری از دستی که همراه با تزریق .I.V می باشد.
شرایط نگهداری: نمونهها حداکثر ظرف مدت 6 ساعت در حرارت اتاق باید مورد آزمایش قرار گیرند و در صورتی که در حرارت 4 درجه سانتیگراد (داخل یخچال) نگهداری گردند حداکثر به مدت 24 ساعت انجام آزمایش امکانپذیر میباشد.
اطلاعات تكميلي : CBC شامل مجموعه اي از آزمون ها بر روي خون محيطي است و اطلاعات فراواني راجع به سيستم خون و ديگر اندام هاي بدن ارائه مي كند. این آزمون ارزان، سهل و سریع می باشد و به عنوان آزمایش غربالگری از آن استفاده می شود. CBC و شمارش افتراقی شامل اندازه گیری چندگانه و اتوماتیک موارد زیر می باشد که به طور جداگانه مورد بحث قرار خواهد گرفت.
- شمارش گلبول های قرمز (RBC)
- هموگلوبین (HB)
- هماتوکریت (HCT)
- شمارش گلبولهای سفید (WBC) و شمارش افتراقی (Diffrential count)
- شمارش پلاکت ها
شاخص های گلبول قرمز:
ü پهنای توزیع گلبول قرمز (RDW)
ü میانگین حجم گلبولی (MCV)
ü میانگین هموگلوبین گلبولی (MCH)
ü میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (MCHC)
کاربردهای بالینی:
اين تست براي ارزيابي آنمي، لوسمي، واكنش به عفونت ها و التهاب، پایش شیمی درمانی، بررسي ويژگي هاي سلول هاي خون محيطي، كم آبي، پلي سيتمي، بيماري هموليتيك نوزادان و ناسازگاري هاي گروه خون ABO مورد استفاده مي باشد.
روش ارجح : اکثر آزمایشگاهها از آنالیزهای اتومات مبتنی بر امپدانس الکتریکی استفاده مینمایند.
سایر روش ها :
RF/DC (Radio Frequency/Direct Current), Detection method Hydro Dynamic Focusing (DC Detection),
Flow cytometry method (using a semiconductor laser), SLS (sodium lauryl sulfate) hemoglobin method
مقادیر مرجع: به سن و جنس وابسته مي باشد.
RBC Parameters (Conventional Units) |
|||||||||
سن |
RBC |
MCV |
MCH |
MCHC |
RDW| |
||||
یک روز |
14.5-22.5 |
45-67 |
4.00–6.60 |
95- 21 |
31-37 |
29-37 |
12.0–18.0 |
||
یک هفته |
13.5–19.5 |
42-66 |
3.90–6.30 |
88-126 |
28-40 |
28-38 |
13.0–18.0 |
||
دو هفته |
12.5–20.5 |
39–63 |
3.60–6.20 |
86-124 |
28-40 |
28–38 |
13.0–18.0 |
||
یک ماه |
10.0–18.0 |
31-55 |
3.00–5.40 |
85-123 |
28-40 |
29-37 |
11.5–16.0 |
||
دو ماه |
9.0–14.0 |
28-42 |
2.70–4.90 |
77-115 |
26-34 |
29-37 |
11.5–16.0 |
||
ماه3 – 6 |
9.5–13.5 |
29-41 |
3.10–4.50 |
74-108 |
25-35 |
30-36 |
11.5–16.0 |
||
سال0.5 – 2 |
10.5–13.5 |
33 49 |
3.70–5.30 |
70-86 |
23-31 |
30-36 |
11.5–16.0 |
||
سال2 – 6 |
11.5–15.5 |
34-40 |
3.90–5.30 |
75-87 |
24-30 |
32-36 |
11.5–15.0 |
||
سال6 – 12 |
11.5–15.5 |
35-45 |
4.00–5.20 |
77-95 |
25-33 |
32-36 |
11.5–15.0 |
||
سال12 – 18 (مرد) |
13.0–16.0 |
36-51 |
4.50–5.30 |
78-98 |
25-35 |
32-36 |
11.5–14.0 |
||
سال12 – 18 (زن) |
12.0–16.0 |
33-51 |
4.10–5.10 |
78-102 |
25-35 |
32-36 |
11.5–14.0 |
||
> سال18 (مرد) |
13.5–17.5 |
37-53 |
4.50–5.90 |
80–100 |
26–34 |
32-36 |
11.5-13.1 |
||
> سال18 (زن) |
12.0–16.0 |
33-51 |
4.00–5.20 |
80-100 |
26-34 |
32-36 |
11.5–13.1 |
||
WBC and Differential (Conventional Units)
سن |
WBC |
|
Eos |
|
Lymphs |
|
|||||||||
روز 1-3 |
9.0–35.0 |
32–62 |
0-18 |
0–2 |
0-1 |
19–29 |
5–7 |
0–2 |
|||||||
روز 4-9 |
5.0–21.0 |
19–49 |
0–15 |
0–2 |
0–1 |
26–36 |
5–7 |
0 |
|||||||
روز 10-14 |
5.0–20.0 |
14–34 |
0–14 |
0–2 |
0–1 |
36–45 |
6–10 |
0 |
|||||||
روز 15-30 |
5.0-19.5 |
15–35 |
0–12 |
0–2 |
0–1 |
43–53 |
7–11 |
0 |
|||||||
ماه 1-6 |
6.0–17.5 |
13–33 |
0–11 |
0–3 |
0–1 |
41–71 |
4–7 |
0 |
|||||||
ماه 7-24 |
6.0–17.0 |
15-35 |
0–11 |
0–3 |
0–1 |
45–76 |
3–6 |
0 |
|||||||
سال2-4 |
5.5–15.5 |
23-45 |
0–11 |
0–3 |
0–1 |
35–65 |
3–6 |
0 |
|||||||
سال5-8 |
5.0–14.5 |
32– 54 |
0–11 |
0–3 |
0–1 |
28–48 |
3–6 |
0 |
|||||||
سال9-12 |
4.5–13.5 |
33–61 |
0–11 |
0–3 |
0–1 |
28–48 |
3–6 |
0 |
|||||||
سال13-18 |
4.5–13.0 |
34–64 |
0–11 |
0–3 |
0–1 |
25–45 |
3–6 |
0 |
|||||||
بزرگسال |
4.5–11.0 |
35–66 |
0–11 |
0–3 |
0–1 |
24–44 |
3–6 |
0 |
|||||||
Platelets (Conventional Units) |
|||||||||||||||
سن |
PLT (x103/µL) |
MPV (fl) |
|||||||||||||
تمام سنین |
150 – 450 |
6.5 – 10.0 |
|||||||||||||
مقادیر بحرانی:
هموگلوبین: <7.0 g/dL و >21g/dl
هماتوکریت: <21%و65%<
پلاکت: mm3<50,000 و mm31,000,000<
WBC: mm3<2,000 و mm325,000<(در بزرگسالان)
تفسیر: نتایج خارج از محدوده نرمال ممکن است انعکاسی از یک اختلال اولیه در ارگان های تولید کننده سلولی و یا بیماری های زمینه ای باشد. نتایج باید همراه با وضعیت بالینی بیمار و آزمایش های تکمیلی مرتبط تفسیر گردد.
عوامل مداخله گر:
§ تزريق خون و سرم هاي ليپميكدر نتایج آزمایش تأثیر گذار است.
- اندازه غیر طبیعی RBCممکن است بر MCV، MCH و MCHC تأثیر بگذارد.
- شمارش WBC بسیار بالا (50000<) که با شمارشگرهای اتومات انجام می شود، ممکن است سبب افزایش شاخص MCV و MCH گردد.
- پیش ساز های بزرگ RBC همانند رتیکلوسیتها موجب افزایش غیر طبیعی MCV می گردند. چنین وضعی معمولاً در پاسخ به کم خونی هایی که در آن مغز استخوان سالم است مشاهده می شود.
- افزایش شدید سطح چربیها (mg/dl2000<) موجب می گردد تا دستگاههای اتومات شمارش سلولی سطح هموگلوبین را بالا نشان دهند و در نتیجه MCV، MCHC و MCH بطور کاذب افزایش یابند.
- وجود آگلوتینین های سرد (Cold Agglutination) نیز موجب افزایش کاذب MCHC، MCH و MCV می گردد.
- کرایوگلوبولینمی میتواند منجر به لوکوسیتوز کاذب یا ترومبوسیتوز کاذب شود.
- مالاریا هم ممکن است باعث رتیکولوسیتوز کاذب گردد.
- بعضی از داروها، مانند آنهایی که در شیمی درمانی استفاده میشوند میتوانند روی مغز استخوان اثر گذار باشند و منجر به افزایش RBC گردند.
- داروهایی که موجب افزایش MCV می گردند عبارتند از، زیدوودین، فنی تویین و آزاتیوپرین.
توضیحات:
- در اين تست فاكتورهاي دیگری از جملهPDW- MPV- RDW اندازهگيري و تعيين مقدار مي گردد.
- این آزمایش بخشی از برنامه پایش سلامت میباشد. جهت پایش درمان بیماریهایی که روی سلولهای خونی تأثیر میگذارند این آزمایش در فواصل زمانی مختلف درخواست میشود.
منابع:
1. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر.
2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير
3. سايت مايو کلنيک: http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/9109
4. Childrens Hospital and clinics of Minnesota: http://www.childrensmn.org/manuals/lab/Hematology/018979.asp
5. Jacobs S. D, DeMott R. W, Oxley K. D, Laboratory test handbook, 3 rd,Lexi comp,2004,pp: 442-446