نام اختصاری:CT ، HCT

سایر نام ها:کلسی تونین انسانی، تیروکسی تونین (Thyrocalcitonin)

بخش مورد انجام: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم یا پلاسمای هپارینه

حجم نمونه مورد نیاز : 0.8 ml

شرایط نمونه گیری:

بیمار باید یک شب ناشتا باشد. مصرف آب مجاز می باشد.

ملاحظات نمونه گیری:

1. از همولیز نمونه حین نمونه برداری اجتناب شود.
2. سرم باید غیر ایکتریک و غیر لیپمیک باشد.
3. مصرف هر گونه داروی مؤثر (برای مثال داروهای ضد بارداری خوراکی) بر نتایج آزمون را در برگه آزمایش یادداشت کنید.

موارد عدم پذیرش نمونه : نمونه های به شدت همولیز قابل قبول  نمی باشد.

شرایط نگهداری:

• سرم یا پلاسما باید سریعاً توسط سانترفیوژ یخچال دار جدا گردد.
•  سرم یا پلاسما باید سریعاً در 20-  درجه سانتی گراد فریز شود.
• نمونه در C˚20-  به مدت 15 روز پایدار است.

کاربردهای بالینی:

1-    ارزیابی افراد مشکوک به کارسینومای مدولای تیروئید (medullary thyroid carcinoma).

2-    بررسی پاسخ به درمان و پیش بینی عود مجدد سرطان مدولای تیروئید.

3-    آزمون غربالگری برای افراد با سابقه خانوادگی سرطان مدولای تیروئید.

4-    گاهی اوقات در تشخیص و پایش تومورهای Islet-Cell بکار می رود.

روش مرجع:IRMA

روش ارجح: کمی لومینوسانس

سایر روشها:EIA، کروماتوگرافی برای فرم های منومریک

مقادیر طبیعی:

حد پایه

مردان: <19 pg/ml or 19 ng/L

زنان:    <14 pg/ml or 14 ng/L

تزریق کلسیم (2.4 mg/kg)

مردان: <190 pg/ml or 190 ng/L

زنان:    <130 pg/ml or 130 ng/L

تزریق پنتا گاسترین (0.5 µg/kg)

مردان: <110 pg/ml or 110 ng/L

زنان:    < 30 pg/ml or 30 ng/L

تفسیر:کلسی تونین به عنوان شاخصتوموری ارزیابیمبتلایان به سرطان مدولای تیروئید به کار می رود. افزایش سطح کلسی تونین، پیشرفت بیماری را هشدار می دهد و کاهش سطح آن نشاندهنده پس روی تومور است. در هیپر پلازی سلول C نیز افزایش سطح کلسی تونین مشاهده می شود. افزایش سطح کلسی تونین در مبتلایان به سرطان ریه، پستان و لوزالمعده به دلیل ترشح نابجای کلسی تونین  ممکن است مشاهده شود.

افزایش سطح : کارسینوم مدولای تیروئید، هیپر پلازی سلول C، کارسینوم سلول جو در ریه، کارسینوم پستان، سرطان لوزالمعده، هیپرپاراتیروئیدی اولیه، هیپرپاراتیروئیدی ثانویه به علت نارسایی مزمن کلیه، آنمی پرنیشیوز، سندرم زولینگر-الیسون، سیروز الکلی، تیروئیدیت.

واکنش تداخلی:

• §  سطح آن در زنان سالم باردار و در نوزادان بالا است.
• §  کلسیم، کوله سیستوکینین، اپی نفرین، گلوکاگون، پنتاگاسترین، ضد بارداری های خوراکی موجب افزایش سطح کلسی تونین می گردند.
• § سرم لیپمیک یا همولیز موجب تداخل در نتیجه آزمون می گردد.

توضیحات:

در صورت افزایش مبهم سطح کلسی تونین باید آزمون های تحریکی با استفاده از پنتاگاسترین یا کلسیم جهت تحریک تولید ترشح کلسی تونین انجام داد.

تحریک پانتا گاسترین :  به صورت تزریق IV ظرف 10 – 5 ثانیه و انجام خونگیری پیش از تزریق، پس از 90 ثانیه، 2 دقیقه و 5 دقیقه بعد از تزریق می باشد.

تحریک با کلسیم : به صورت تزریق کلسیم 1 دقیقه پس از خونگیری برای تعیین حد پایه و سپس نمنه گیری بعد از 5 و 10 دقیقه از تزریق جهت تعیین سطح خونی می باشد.

در سرطان مدولای تیروئید، تست های تحریکی موجب افزایش قابل ملاحظه سطح کلسی تونین می شوند.

• این آزمایش در موارد بیماری های متابولیک کلسیم مفید نمی باشد.
• مقادیر مثبت کاذب در افراد دارای تیتر بالای آنتی بادیهای انسانی ضد موش (human antimouse antibodies) و آنتی بادیهای هتروفیلیک مشاهده می شود.
• نتایج تست ممکن است با روش ها و کیت های مختلف متفاوت باشد.
• نتایج تست نمی تواند بطور مطلق حاکی از وجود یا عدم وجود بیماری بدخیم باشد.

منابع:

1. Brandi ML, Gagel RF, Angeli A, et al: Guidelines for diagnosis and therapy of MEN type 1 and type 2. J Clin Endocrinol Metab 2001;86(12):5658-5671

2. Gimm O, Sutter T, Dralle H: Diagnosis and therapy of sporadic and familial medullary thyroid carcinoma. J Cancer Res Clin Oncol 2001;127(3):156-165

3. Perdrisot R, Bigorgne JC, Guilloteau D, Jallet P: Monoclonal immunoradiometric assay of calcitonin improves investigation of familial medullary thyroid carcinoma. Clin Chem 1990 February;36(2):381-383

4. Weissel M, Kainz H, Tyl E, et al: Clinical evaluation of new assays for determination of serum calcitonin concentration. ACTA Endocrinol (Copenh) 1991 May;124(5):540-544

5. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير

6. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر سالمي