نام اختصاری: CA 19-9

سایر نام ها: کربوهیدات آنتی ژن 9-19، Cancer Antigen 19-9، GI Cancer Antigen

بخش مورد انجام: آنالیز هورمون

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم يا پلاسما

حجم نمونه مورد نیاز:  0.6 ml

شرایط نمونه گیری: نياز به ناشتايي نمي باشد.

ملاحظات نمونه گیری: بيمار را از لحاظ عاطفي تقويت كنيد زيرا آزمايش سرطان بسيار تنش زا مي باشد.

موارد عدم پذیرش نمونه: همولیز شدید نمونه مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگهداری:

• انتقال بين آزمايشگاه پذيرش كننده و آزمايشگاه انجام دهنده بايد به صورت منجمد شده صورت گيرد.
• در دماي C˚4 تا 7 روز و در دمای C˚20-  تا 3 ماه پایدار است. در دمای اتاق (RT) 24 ساعت پایدار است.
• براي نگهداري بيش از 24 ساعت بايد در یخچال یا فریزر نگهداری شود.
• از فريز كردن پلاسما خودداري شود.
•  از دوباره آب كردن و فريز كردن سرم خودداري شود.

کاربردهای بالینی :

1. ارزیابی مبتلایان به سرطان های معده، لوزالمعده و کبدی- صفراوی
2. پایش پس از درمان مبتلایان به سرطان های معده، لوزالمعده و کبدی- صفراوی

روش مرجع: ایمونو اسی آنزیمی (EIA)

روش ارجح: کمی لومینوسانس

سایر روشها: IRMA

مقادیر طبیعی:    <55 IU/mlیا   <55 KU/L

• این تومور مارکر اختصاصی جهت تشخیص بدخیمی نمی باشد و مقادیر اندازه گیری شده با روش های مختلف ممکن است متفاوت باشد.

تفسیر: تمام انواع تومورهای گوارشی و آدنوکارسینوما به این آزمایش حساسند ولی بالاترین حساسیت از آن تومور لوزالمعده (پانکراس) با 80-70 % حساسیت است. حساسیت آزمایش با اندازه تومور ارتباطی ندارد. اما برای پیگیری موارد بیماری مؤثر است. مقادیر خیلی بالا (>1000) متاستاتیک (تهاجم به سایر بافتها) است. افزایش در موارد التهابی غیر توموری از جمله التهاب پانکراس (پانکراتیت)، التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت)، التهاب کبد (هپاتیت )، سیروز و سیستیک فیبروزیس نیز مشاهده می شود. اندازه گیری توأم CA 19-9 و CEAبرای پیگیری بیماران مبتلا به کانسر معده مفید بوده و 94% حساسیت دارد . CA 19-9 برای مبتلایان به کانسرپانکراس به تنهایی ترجیح داده می شود و CEA  به تنهایی برای مبتلایان به کانسر کولو رکتال انتخاب مناسبی است.

افزایش سطح : سرطان لوزالمعده، سرطان كبدي- صفراوي ، پانكراتيت، كوله سيتيت، سيروز، سرطان معده، سرطان كولوركتال، سنگ صفراوي، سرطان ريه.

عوامل مداخله گر: دیده نشده است.

توضیحات:

•  تومور مارکرCA 19-9 برای تأیید تشخیص تومورهای معده، لوزالمعده یا کبدی- صفراوی و ارزیابی پاسخ بیماران به درمان استفاده می شود.
• بیماران دچار پانکراتیت، سنگ های صفراوی، سیروز، بیماری التهابی روده یا سیستیک فیبروزیس نیز ممکن است افزایش اندکی در سطح CA 19-9داشته باشند.
• در 7-6% مبتلایان به بدخیمی های غیرگوارشی نیز ممکن است افزایش سطح CA 19-9مشاهده شود.
• تومور مارکرCA 19-9 به عنوان آزمونی جهت غربالگریتومورهای معده، لوزالمعده (پانکراس) یا کبدی- صفراوی قابل استفاده در کل جمعیت نیست. زیرا فاقد حساسیت و اختصاصیت (ویژگی) لازم می باشد.
• بعضی افراد آنتی ژن CA 19-9  را بیان نمی کنند. در نتیجه در این گونه افراد مقادیر پایین  نشان دهنده بهبودی یا عود بیماری نمی باشد.

منابع :

1. Torok N, Gores GJ: Cholangiocarcinoma. Semin Gastrointest Dis 2001 Apr;12(2):125-132
2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير
3. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر سالمي