نام اختصاری:  HBsAb ، Anti-HBs

سایر نام ها: Hepatitis B Surface Ab، Antibody to Hepatitis B Surface Ag، Hepatitis B Surface Antibody-Quant

بخش انجام دهنده: ایمونولوژی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: ترجیحاً سرم، پلاسما ( هپارینه و  EDTA دار)  .

حجم نمونه مورد نیاز:1ml

شرایط نمونه گیری:

               1. نیاز به ناشتایی نمی باشد.

             2. نمونه گیر باید  قابلیت انتقال هپاتیت از طریق خون آلوده را در نظر بگیرد. 

ملاحظات نمونه گیری:

1. بیمار را از نظر خونریزی بررسی نمایید.
2. به بیمار مشکوک به هپاتیت گوشزد نمایید که از تماس نزدیک با سایر افراد پرهیز کند.
3. تا زمانی که نتایج سرمی خلاف آن را ثابت ننموده، بیمار را باید آلوده در نظر گرفت.
4. پس از نمونه گیری سوزن سرنگ را بلافاصله در ظرف مخصوص (Safety box) بدور اندازید.
5. در صورت نمونه گیری خارج از آزمایشگاه، نمونه را سریعاً به آزمایشگاه بفرستید.
6. برای بیماران مشکوک به هپاتیت فرمی از سابقه ابتلاء به بیماری را یادداشت کرده و آن را مستند کنید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü    نمونه همولیزه شدید.

ü   نمونه لیپمیک شدید.

ü      نمونه ایکتریک شدید.

ü    فریز کردن و ذوب کردن مکرر

ü  استفاده از نمونه های حاوی فیبرین، آلودگی میکروبی و  غیر شفاف توصیه نمی شود.

شرایط نگهداری:

• §  نمونه خون را در ظرف 24 ساعت سانتریفیوژ کرده و سرم را از لخته جدا نمایید.  نمونه به مدت 24 ساعت در

دمای اتاق  و 7 روز در ◦c 4 پایدار است.

• §  برای نگهداری طولانی تر نمونه را در ◦c20-  قرار دهید.

کاربردهای بالینی:

1. 1.   شناسایی ابتلاء قبلی به ویروس هپاتیت B.
2. تخمین ایمنی زایی کافی از واکسیناسیون این ویروس ( غربالگری).
3. 3.  ابزاری مفید در ارزیابی بهبود در عفونت ویروسی هپاتیت B

روش مرجع: EIA   ( الایزا به روش غیر رقابتی)

روش ارجح: RIA

سایر روشها: کمی لومینوسانس

مقادیر طبیعی:

غیر ایمن:

کیفی:  Negative          کمی: 10 IU/ml ≥ 

ایمن:

کیفی: Positive          کمی:12 IU/ml   ≤

تفسیر:این آنتی بادی در حدود چهار هفته پس از ناپدید شدن آنتی ژن سطحی ظاهر می شود و نشانه پایان 

مرحله حاد عفونت است. همچنین HBsAbنشانه مصونیت در مقابل عفونت بعدی نیز می باشد. معمولاً در پایان

 فاز پنجره و متعاقب پاک شدن سرم از HBsAg در خون ظاهر می شود و تیتر آن تا سالها در خون بالا می ماند.

 شکل تغلیظ شده این آنتی بادی برای تهیه هیپرایمیونوگلوبولینی (واکسن ) استفاده می شود که به بیماران در 

تماس با مبتلایان به HBV داده می شود. برای مثال فرو رفتن سهوی سرسوزنی که قبلاً برای فرد مبتلا به

 عفونت HBV استفاده شده است. پیدایش HBsAb بدنبال تجویز واکسن هپاتیتB نشانه ایمن شدن فرد است.

عوامل مداخله گر :

• معمولترین خطا در روشهای EIA، RIA شستشو ناکافی و یا آلودگی معرف با مواد آلوده می باشد.
•  نمونه های دارای فیبرین، آلودگی میکروبی، همولیزه ، لیپمیک ، ایکتریک و ذوب و فریز مکرر،  موجب تداخل در آزمایش می گردد.
• خونی که حاوی مواد ضد انعقاد نامناسب باشد یا بیمارانی که اختلال در تولید لخته دارند ممکن است واکنش مثبت کاذب ضعیف بدهند.

توضیحات:

1. 1.  در افرادی که به طور اکتسابی آنتی بادی HBV را دریافت نموده اند ، مانند انتقال خون کامل یا پلاسما به فرد گیرنده  و یا درمان اخیر با  ایمیونوگلوبولین، نشانه ایمنی زایی دائمی نسبت یه عفونت HBV نبوده و حضور آنتی بادی در خون آنها گذرا است.
2. 2.   با گذشت مدت زمان طولانی سطوح HBsAb در خون اُفت می کند و ممکن است قابل تشخیص نباشد.
3. 3.مقادیر HBsAb برای تشخیص عفونت حاد HBV مفید نمی باشد.

منابع :

1. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر
2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير
3. سايت مايو کلنيک (Mayo mediacal laboratories).

4. Servoss JC, Friedman LS: Serologic and molecular diagnosis of hepatitis B virus. Clin Liver Dis 2004;8:267-281