Hemoglobin A1c (HbA1c)
نام اختصاری: Hb A1C
سایر نام ها: هموگلوبین گلیکوزیله، HA1C,Blood , Glycosylated Hb , Glyco HGb
بخش مورد انجام : بیوشیمی
نوع نمونه قابل اندازه گیری: خون کامل (EDTA یا هپارینه)، گلبول های قرمز شسته شده یا همولیزات
حجم نمونه مورد نیاز: 3 ml
شرایط نمونه گیری:
1.نیاز به ناشتایی نمی باشد.
2. نمونه در ویال های مخصوص HbA1Cریخته شود.
ملاحظات نمونه گیری:
1.محل خونگیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید.
2. دانستن سابقه بیماری دیابت حائز اهمیت می باشد.
3. از لخته شدن نمونه خون اجتناب گردد.
موارد عدم پذیرش نمونه: نمونه لخته قابل قبول نمی باشد.
شرایط نگهداری: در دمای C◦ 4 به مدت 7 روز و در دمای اتاق به مدت 24 ساعت پایدار است.
کاربردهای بالینی: ارزیابی کنترل دراز مدت دیابت و چگونگی روند درمان بیماران دیابتی.
این آزمون شاخص دراز مدت (6 الی 8 هفته) میانگین سطح گلوکز خون بیمار است.
روش مرجع:HPLC
روش ارجح: کروماتوگرافی تعویض یونی
روشهای متداول: Tina-quant (Roch)، EP ( آگارز ژل)، کروماتوگرافی ستونی تعویض کاتیونی، HPLC، کالریمتریک (تیوباربیتوریک اسید)، اسپکتروفتومتری، RIA، Isoelectric Focusing، کروماتوگرافی گرایشی
مقادیر طبیعی:
18 سال و بالاتر : % 4 - 6
مقادیر مرجع برای افراد زیر 18 سال تعیین نشده است.
تفسیر: تشخیص دیابت بر اساس معیار انجمن دیابت آمریکا (ADA)
- Hb1AC6.5 %< = دیابت
هدف های درمانی کنترل گلیسمی بزرگسالان :
اقدام پیشنهادی برای درمان Hb1AC بالای 8% می باشد. اقدام پیشنهادی برای کودکان Hb1AC بالای 8% و برای نوجوانان و جوانان Hb1AC بالای 7.5% می باشد. هدف درمان پایین آوردن Hb1AC به کمتر از 7% می باشد.
افزایش سطح:
1- بیماران دیابتی که بیماری آنان به تازگی تشخیص داده شده است.
2- بیمار دیابتی که به اندازه کافی کنترل نشده باشد، یا بیمار رعایت نکند.
3- هیپرگلیسمی غیر دیابتی (مانند پاسخ استرس حاد، سندرم کوشینگ، فئوکروموسیتوم، گلوکاگونوما، درمان با کورتیکواستروئیدها، آکرومگالی)
4- دیابت بارداری
کاهش سطح:
1- کم خونی همولیتیک
2- خونریزی مزمن
3- نارسایی مزمن کلیه
عوامل مداخله گر:
1- هموگلوبینوپاتی ها
2- افزایش طول عمر گلبول قرمز
3- هموگلوبین کاربامیله در بیماران اورمیک، هیدروکلروتیازید، مورفین، پروپرانول و HbF موجب اختلال در اندازه گیری صحیح HbA1C می گردند.
توضیحات:
- مقادیر اندازه گیری شده تحت تأثیر نوسانات روزانه قند و همچنین عواملی مانند ورزش یا تغذیه اخیر نمی باشد.
- توصیه می شود هموگلوبین گلیکوریله در افراد دیابتیک باید هر 4- 3 ماه اندازه گیری شود.
- در موقعیت های کلینیکی مانند دیابت، حاملگی یا درمان شدید هر 4 هفته اندازه گیری انجام شود.
- از آزمایش های مرتبط می توان به اندازه گیری قندخون، گلوکز ادرار، تست تحمل گلوکز، گلوکز پس از صرف غذا، گلوکاگن و سنجش انسولین اشاره کرد.
منابع:
1. Nathan DM, Kuenen J, Borg R, et al: Translating the A1c assay into estimated average glucose values. Diabetes Care 2008 Aug;31:1473-1478
2. Goldstein DE, Little RR, Lorenz RA, et al: Tests of glycemia in diabetes. Diabetes Care 2003 Jan;26:S106-S108
3. American Diabetes Association: Standards of medical care for patients with diabetes mellitus. Diabetes Care 2009 Jan;32:S1