نام اختصاری: THEO

سایر نام ها: تئوفیلین، Aminophylline ، Choledyl، Tedral، Theophyl، Slophylline،Theodur

بخش مورد انجام: بیوشیمی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم یا پلاسما (هپارینه یا EDTA دار)

حجم نمونه مورد نیاز: ml1–0.5

شرایط نمونه گیری:

• 2 ساعت پس از مصرف دهانی و وضعیت ثابت غلظتی یا 30 دقیقه پس از تزریق IV، نمونه گیری انجام شود.
• نیاز به ناشتایی نمی باشد.

ملاحظات نمونه گیری:

حداکثر 2 ساعت پس از نمونه گیری، نمونه خون را سانتریفیوژ کرده و سرم را جدا کنید.

موارد عدم پذیرش نمونه:

نمونه های شدیداً لیپمیک ، ایکتریک و همولیزه مورد قبول نمی باشد.

شرایط نگهداری:

نمونه در^◦c 4 و ^◦c 20-  تا 14 روز پایدار است.

کاربردهای بالینی:

1-    پایش درمان بیماران آسمی، بیماری های مزمن تنفسی انسدادی (COPD) و آپنه نوزادان

2-    ارزیابی سمیت دارو

روش مرجع : HPLC

روش ارجح : HPLC

سایر روش ها: RIA، EIA، FIA ، گاز کروماتوگرافی، کالریمتریک

مقادیر درمانی :

کودکان و بزرگسالان : µg/ml20–8

آپنه نوزادان : µg/ml11–6

غلظت سمی : µg/ml20≥

تفسیر:

پاسخ به تئوفیلین به طور مستقیم مناسب با سطح سرمی آن می باشد.

معمولاً بهترین پاسخ بیماران به دارو در مقادیر بیشتر از µg/ml 10 و کمتر از µg/ml 20 مشاهده می شود.

عوامل مداخله گر:

§        سطح تئوفیلین ممکن است در طی تجویز همزمان این دارو با آلوپورینول، متوپروال، پروپرانول و داروهای ضد بارداری خوراکی افزایش یابد.

§        سطح تئوفیین سرم ممکن است در طی تجویز همزمان این دارو با کاربامازپین، فورساید، ایزونیازید، فنی توئین، نورتریپتیلین و ریفامپین کاهش یابد.

§        بعد از فعالیت ورزشی یا فیزیکی مانند پیاده روی و ... ، غلظت تئوفیلین سرم ممکن اس در حدود 20% کاهش یابد.

§        فلوئوروکئینولون ( مانند سیپروفلوکساسین، افلکساسین) باعث کاهش کلیرانس تئوفیلین می شود.

توضیحات:

• نیمه عمر دارو در افراد سیگاری و تح تجویز با فنوباربیتال کاهش میابد.
• Troleandomycin و اریترومایسین ممکن است جذب تئوفیلین را کاهش دهند.
• در غلظتی تقریباً معادل دو برابر غلظت درمانی معمولی می تواند منجر به بروز اثرات سمی شدید بر روی دستگاه عصبی و دستگاه قلبی عروقی شود. بنابراین نارسایی قلبی، نارسایی کبدی و تب طولانی، عفونت و چاقی ممکن است جذب تئوفیلین را کاهش دهند.
• افزایش نیمه عمر دارو در وزادان نارس نیز اتفاق می افتد. در این حالت دوز دارو باید کاهش یابد.

منابع:

1. Pesce AJ, Rashkin M, Kotagal U: Standards of laboratory practice: theophylline and caffeine monitoring. Clin Chem 1998, May;44(5);1124-1128

2. McCudden CR, Broussard LA: Caffeine, lithium and theophylline. In Therapeutic Drug Monitoring Data: A Concise Guide, 3rd edition, Edited by CA Hammett-Stabler, A Dasgupta, AACC Press, 2007

3. Vassallo R, Lipsky JJ: Theophylline: recent advances in the understanding of its mode of action and uses in clinical practice. Mayo Clin Proc 1998;73:346-354

4. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير