نام اختصاری: W/C

سایر نام ها: كشت زخم و رنگ آمیزی گرم

Culture, Wound/ Wound Culture and Sensitivity/ Wound and Ulcer culture, Wound and Soft tissue Culture and Sensitivity (C&S).

بخش مورد انجام: میکروب شناسی

نوع نمونه قابل اندازه گیری : ماده چرکی یا بافت نرم

حجم نمونه مورد نیاز: 0.5 ml

شرایط و نحوه نمونه گیری:

1. قبل از نمونه برداری کلیه وسایل لازم را گردآوری نمایید. وسایل باید استریل یا یکبار مصرف باشند.
2. محل نمونه برداری و تاریخ و زمان نمونه برداری را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.
3. کشت های بی هوازی را در تاریکی و در دمای اتاق نگه دارید.
4.  محیط هایی که به رنگ صورتی با بنفش در آمده اند را دور بیندازید. پس از پایان زمان انقضاء محیط، آن را دور بیندازید.

نمونه برداری از زخم های سطحی (گزیدگی ها و خراشها):

1. گزیدگی های تازه را کشت ندهید. زیرا عامل عفونت ممکن است یافت نشود.
2. سطح خارجی نمونه را با پنبه و الکل 70% درصد تمییز نمایید.
3. چرک را از زخم آسپیره نمایید یا با برش آن را جدا نمایید.
4. سپس نمونه را به ظروف استریل و یا سیستم حمل بی هوازی انتقال دهید.

نمونه برداری از  زخم های عمیق:

1. سطح زخم را با الکل 70% و سپس با تنتورید 2% ضدعفونی نمایید.
2. با آسپیراسیون از عمیق ترین قسمت ضایعه یا با عبور سواب به عمق ضایعه و یا از لبه ضایعه نمونه برداری نمایید.
3. از آلوده شدن نمونه در سطح زخم جلوگیری نمایید.
4. اگر نمونه برداری طی عمل جراحی انجام می شود، بخشی از دیواره آبسه (دمل) نیز باید برای کشت ارسال شود.
5. نمونه را به ظروف استریل و یا سیستم حمل بی هوازی انتقال دهید.
6. سپس تنتورید 2% را با الکل 70% جهت جلوگیری از سوختگی بزدایید.

نمونه برداری از بافت های نرم:

1. سطح زخم را با الکل 70% و سپس با تنتورید 2% ضدعفونی نمایید.
2. با آسپیراسیون از عمیق ترین قسمت ضایعه یا با عبور سواب به عمق ضایعه و یا از لبه ضایعه نمونه برداری نمایید.
3. نمونه را به ظروف استریل و یا سیستم حمل بی هوازی انتقال دهید.

ملاحظات نمونه گیری:

1. بهترین روش نمونه برداری از زخمها یا خراشها پس ازضدعفونی کردن اطراف زخم با صابون والکل ،آسپیراسیون ماده چرکی سلول دار از عمق زخم با یک سوزن و سرنگ استریل است.
2. جهت نمونه گیری با سواب، ابتدا یک سواب پنبه ای آسپتیک وارد زخم نمایید. سپس سواب را در یک لوله آزمایش درپوش دار استریل قرار دهید. نمونه های کشت گرفته شده از لبه های پوستی در مقایسه با کشت ترشحات چرکی از دقت کمتری برخوردار است.
3. در صورت مشکوک بودن به وجود ارگانیسمی بی هوازی، یک لوله کشت بی هوازی از آزمایشگاه میکروب شناسی تهیه نمایید. بهترین راه نمونه گیری ، از طریق آسپیراسیون زخم بسته و انتقال چرک مستقیماً به درون لوله کشت بی هوازی می باشد.
4. چنانچه کشت زخم را از بیماری می گیرید که نیاز به پانسمان و ضد عفونی کردن زخم دارد، نمونه کشت را پیش از شستشو بگیرید.
5. در صورتی که قبلاً پماد یا محلول آنتی بیوتیک روی زخم مالیده شده آن را با آب یا سالین استریل، چند ساعت قبل از گرفتن نمونه کشت پاک کنید.
6. کلیه نمونه ها را به دقت انتقال دهید. این نمونه ها قادر به انتقال بیماری نمی باشند.
7. مصرف هر گونه داروی مؤثر بر نتایج آزمایش توسط بیمار را بر روی برگه ازمایشگاه ذکر کنید.
8. نمونه را بلافاصله پس از گرفتن به آزمایشگاه انتقال دهید (زمان ایده آل کمتر از 30 دقیقه).
9. پزشک را از هرگونه نتیجه مثبت آگاه سازید تا درمان آنتی بیوتیکی مناسب آغاز گردد.
10. چنانچه چرک در زخم یا بافت نرم مشاهده گردید، بیمار را باید بلافاصله تحت احتیاط های مربوط به ایزوله نمودن پوست و زخم قرار داد. لازم نیست تا زمان گزارش اثبات عفونت، برای بکار بستن احتیاط های ایمنی مناسب صبر نمود.

موارد عدم پذیرش نمونه:

ü     نمونه های با برچسب اشتباه

ü     نمونه هایی که انتقال آنها بیش از 24 ساعت طول کشیده است.

ü     حجم ناکافی نمونه

ü     آلودگی خارجی

1. اگر نمونه ای غیرقابل قبول رسیده باشد، قبل از اینکه نمونه دور ریخته شود به پزشک یا ایستگاه پرستاری اطلاع داده می شود و نمونه ای دیگری درخواست می گردد.

شرایط انتقال و نگهداری: نگهداری نمونه در ظروف استریل در دمای اتاق تا 24 ساعت و در لوله های استریل حاوی سواب تا 48 ساعت  می باشد. نگهداری نمونه زخم در دمای یخچال و فریزر مناسب نیست.

نمونه برداری در محل یا آزمایشگاه (Onsite collections): پس از نمونه برداری بالافاصله نمونه را به بخش میکروب شناسی انتقال دهید. نحوء انتقال باید در دمای اتاق صورت گیرد. نمونه را در یخچال نگه ندارید. سردخانه (برودت) ممکن است زنده ماندن موجودات بی هوازی را مهار کند.

نمونه برداری خارج از محل (Offsite collections ): نمونه ها باید فوراً توسط پیک در دستر س، به آزمایشگاه ارسال گردند. نباید بیش از 24 ساعت از زمان نمونه گیری گذشته باشد. بهتر است آسپیره یا سواب نمونه هوازی در مجاورت یخ یا جای سرد در محیط های تراسنپورت انتقال یابد. نمونه اُرگانیسم بی هوازی باید توسط محیط ترانسپورت بی هوازی در دمای اتاق انتقال یابد.

محیط کشت: کشت بر روی محیط های بلاد آگار، مک کانکی و محیط آب پپتونه و تایوگلیکولات انجام می شود. در عفونتهای پلور و آرتریت و سلولیت مخصوصاً در کودکان زیر 5 سال علاوه بر محیط های مذکور در محیط شکلات آگار جهت بررسی هموفیلوس آنفلونزا نمونه را کشت می دهیم. گرفتن همزمان کشت خون در زخمها می تواند در تشخیص عامل بیماریزا مفید باشد. از محیط NNN برای کشت نمونه های مشکوک به لیشمانیوز جلدی استفاده می نماییم. 

کاربردهای بالینی:

1. کشت زخم یا بافت نرم هنگامی ضرورت می یابد که زخم یا بافت نرمی دارای علائم عفونت ( مانند قرمزی، گرمی، تورم و درد) باشد.
2. در بیماران پس از عمل که دچار تب مداومی با علت ناشناخته می باشند، محل زخم را حتی اگر علائمی دال بر عفونت وجود نداشته باشد، باید مورد بررسی قرار داد و کشت نمود.
3. هرگونه ترشح خودبخود از یک زخم یا بافت نرم باید کشت داده شود تا عفونت جهت درمان و حساسیت آنتی بیوتیکی تشخیص داده شود و مناسب بودن اقدامات احتیاطی مربوط به ایزولاسیون زخم و پوست اثبات گردد.

روش : کشت و رنگ آمیزی گرم

مقادیر طبیعی: عدم رشد اُرگانیسم

گزارش اولیه: 24 ساعت بعد

گزارش نهایی: 3 روز بعد

تفسیر: کشتزخم برای تعیینوجود عواملبیماریزا در بیماران مشکوک به عفونت زخم انجام می شود. عفونت های زخم اغلب بوسیله ارگانیسم های چرکزا بوجود می آید، که ممکن است باکتریایی، قارچی یا انگلی باشد. کلیه کشت ها را باید پیش از آغاز درمان آنتی بیوتیکی انجام داد. در غیر این صورت آنتی بیوتیک ممکن است در رشد میکروب در آزمایشگاه تداخل ایجاد نماید. با این وجود در مواردی نه چندان اندک پزشک تمایل دارد که درمان آنتی بیوتیکی را پس از انجام کشت زخم، اما پیش از گزارش نتایج کشت آغاز نماید. در اینگونه مواقع، انجام یک رنگ آمیزی گرم برای لام حاوی گستره نمونه، بسیار مفید است و در کمتر از 10 دقیقه گزارش خواهد شد. بطور کلی تمام اشکال باکتریها را به دو گروه گرم مثبت (آبی رنگ) یا گرم منفی (قرمز رنگ) طبقه بندی می کنند. همچنین آگاهی از اشکال ارگانیسم ( مانند کروی، میله ای) نیز می تواند برای تشخیص تجربی ماهیت عامل عفونی بسیار مفید باشد. پزشک با آگاهی از نتایج رنگ آمیزی گرم می تواند رژیم آنتی بیوتیکی مناسبی را بر اساس تجربیات گذشته خویش در مورد هویت احتمالی ارگانیسم آغاز کند. اغلب ارگانیسم ها نیاز به زمانی حدود 24 ساعت دارند تا در محیط کشت رشد کنند و گزارش مقدماتی پس از این مدت آماده می شود. گاهی 48 تا 72 ساعت زمان برای رشد و تشخیص ارگانیسم مورد نیاز می باشد. پس از درمان آنتی بیوتیکی مناسب، کشت ممکن است تکرار شود تا درمان کامل عفونت ارزیابی گردد.

باید به خاطر داشته باشیم که برخی از عفونت های زخم ممکن است حاوی بیشتر از یک ارگانیسم باشند. ارگانیسم های متعددی ممکن است در کشت رشد نماید. زخم های عمیق و جراحات حاوی ذرات نکروز یا گاز، و زخمهای پس از عمل معمولاً شامل باکتریهای هوازی و بی هوازی می باشند.

محدودیت ها و عوامل مداخله گر:

§        داروهایی که ممکن است نتایج کشت را تغییر دهند عبارت از آنتی بیوتیک ها می باشند.

§        نمونه برداری از قسمتهای میانی و کهنه زخم امکان مشاهده انگل را مشکل می سازد زیرا این نمونه حاوی نسوج متلاشی شده، سلول های نکروزه و چرکی همراه با باکتریها می باشد که ممکن است دیدن انگل ممکن نباشد.

توضیحات:

• کشت زخمها به وسیله سواب اغلب با باکتریهای محیط آلوده شده و علت صحیح عفونت را نشان نمی دهد.
• در مواردی که فرد مشکوک به لیشمانیز جلدی است، نمونه برداری پس از ضدعفونی با الکل از زخم با یک لانست استریل از نسوج تازه و ملتهب اطراف زخم صورت می گیرد.
• باکتریهایی که در ایجاد عفونت و جراحت ها نقش دارند عبارتند از: استافیلوکوک اورئوس، استافیلوکوک اپیدریدیس، باسیل های کلی فرم، سودوموناس آئروجینوزا، کلستریدیوم پرفرژنس و سایر کلستریدیوم، استرپتوکوک پنومونیه، کورینه باکتریوم دیفتریه، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس و مایکوباکتریوم اولسرانس می باشد. از جمله بیماریهای انگلی که باعث ایجاد زخم و جراحت در پوست می شوند لیشمانیوز جلدی است که عامل آن لیشمانیا (تروپیکا و ماژور) می باشد.

منابع:

1. کتاب جامع تست هاي تشخيصي و آزمايشگاهي پاگانا- دکتر مهتاب جعفر آبادي آشتياني و همکاران- نشر جامعه نگر

2. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر میر

3. میکروب شناسی تشخیصی- اصول تشخیص عفونت در ارگان های مختلف بدن، ترجمه و تألیف هما فروهش تهرانی، سامان سعادت و زهرا ریخته گران تهرانی

3.Miller, J Michael (1999) A Guide To Specimen Management in Clinical Microbiology, American  Society for Microbiology, Washington DC

4.Childrens Hospital and clinics of Minnesota: http://www.childrensmn.org/manuals/lab/MicroBioViral/033676.asp

5. ARUPlab:  http://ltd.aruplab.com/Tests/Pub/0060132