نام اختصاری:Cr, Urine

سایر نام ها: کراتینین ادرار

بخش مورد انجام: بیوشیمی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: ادرار 12 یا 24 ساعته و رندم

حجم نمونه مورد نیاز: ml5

شرایط نمونه گیری:

 1. نیاز به ناشتایی نمی باشد.

 2. جمع آوری صحیح ادرار 24 ساعته رعایت گردد.

 3. نیاز به نگهدارنده در زمان جمع آوری ادرار 24 ساعته نمی باشد.

ملاحظات نمونه گیری:

 1. رژیم غذایی قبل از جمع آوری نمونه ادرار رعایت گردد.

2. از مصرف داروها و مکمل های غذایی که بر میزان دفع کراتینین مؤثر است، اجتناب گردد.

موارد عدم پذیرش نمونه:

شرایط نگهداری: نمونه ادرار ترجیحاً در دمای C^◦ 4 نگهداری می شود. پایداری نمونه در این دما 30 روز می باشد.

کاربردهای بالینی: میزان کراتینین ادرار یا کراتینین سرم مرتبط بوده و در محاسبه میزان کلیرانس کراتینین و عملکرد صحیح کلیه به کار می رود.

روش مرجع:HPLC

روش ارجح: ژافه (شیمیائی)

سایر روشها: آنزیماتیک، سیستم شیمی خشک

مقادیر طبیعی:

کودکان 2 تا 3 ساله: mg/kg body weight/24 hours6 - 22

4 سال تا 13 سال : mg/kg body weight/24 hours12 - 30

بزرگسال:  

مرد: 2-1 گرم در روز

زن: 1.8-0.8 گرم در روز

مقادیر مرجع برای کراتینین رندم تعیین نشده است.

تفسیر:

اندازه گیری کراتینین ادرار 24 ساعته اساساً برای محاسبه کلیرانس کراتینین استفاده می شود. کلیرانس کراتینین شاخص بهتری نسبت به خود کراتینین بوده و با فرمول زیر محاسبه می شود.

(ml/min/1.73 m² ) = کلیرانس کراتینین

[(140 – سن بر حسب سال) × 12.2 × وزن (کیلوگرم)× k] / [ ×غلظت کراتینین سرم BSA (m²(]

زنان و مردان    85 %  :  K

BSA:   سطح بدن 

کاهش کلیرانس کراتینین نشان دهنده کاهش میزان فیلتراسیون گلومرولی است. این می تواند با توجه به شرایطی مانند بیماری های پیشرونده کلیوی، یا در نتیجه اثرات منفی برگشت پذیر داروهای مشخص یا کاهش نفوذپذیری موثر کلیوی

 ( برای مثال نارسایی کلیوی) باشد.

افزایش کلیرانس کراتینین که هیپرفیلتراسیون نامیده می شود. اغلب در دوره بارداری و در دیابت ملیتوس قبل از نفروپاتی دیابتی مشاهده می شود. همچنین کلیرانس کراتینین با مصرف زیاد پروتئین در رژیم غذایی نیز بالا می رود.

افزایش سطح کراتینین ادرار : ورزش، آکرومگالی، ژیگانتیسم، دیابت شیرین، عفونت ها، هیپوتیروئیدیسم و رژیم غذایی پر پروتئین (گوشتی).

کاهش سطح کراتینین ادرار : هیپرتیروئیدیسم، آنمی، پارالیزی، دیستروفی عضلانی، آتروفی نوروژنیک، پلی میلیت، بیماری های التهابی تأثیرگذار بر روی عضله، بیماری های متابولیک تأثیرگذار بر عضله، بیماری پیشرفته کلیوی، لوسمی و رژیم غذایی گیاهی

عوامل مداخله گر:

مصرف کاپتوپریل، کورتیکوستروئیدها باعث افزایش مقادیر در شرایط داخل بدن (invivo) و وجود آسکوربیک اسید، آماندول، سفازولین، سفوگزیتین، فروکتوز، لوودوپا، متیل دوپا، نیتروفوران، باعث افزایش در شرایطآزمایشگاهی (invitro) می شود. همچنین مصرف آندروژن ها و استروئیدهای آنابولیک، تیازیدها باعث کاهش مقادیر در شرایط (invivo) خواهد شد. داروهایی که با ترشح توبولار کراتینین تداخل می کنند شامل سایمتیدین، تری متوپریم و پروبنسید می باشد.

توضیحات:

قابلیت اطمینان در تعیین کراتینین ادرار 24 ساعته بیمار وابسته به نحوه صحیح جمع آوری ادرار 24 ساعته است.

منابع:

1. Newman DJ, Price CP: Renal function and nitrogen metabolites. In Tietz Textbook of Clinical Chemistry. 3rd edition. Edited by CA Burtis, ER Ashwood. Philadelphia, WB Saunders, 1999, pp 1204-1270

2. Kasiske BL, Keane WF: Laboratory assessment of renal disease: clearance, urinalysis, and renal biopsy. In The Kidney. 6th edition. Edited by BM Brenner. Philadelphia, WB Saunders, 2000, pp 1129-1170

3. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي و فراورده هاي تشخيصي دکتر حميدرضا سقا و همکاران