نام اختصاری: Zn

سایر نام ها: روی

بخش مورد انجام : بیوشیمی

نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم یا پلاسمای هپارینه، خون کامل

حجم نمونه مورد نیاز: 0.8 mL

شرایط نمونه گیری: ترجیحاً بیمار ناشتا باشد.

سرم:

1. بعد از نمونه گیری 30 دقیقه صبر می کنیم تا نمونه لخته گردد. سپس لخته را سانتریفیوژ کرده تا سرم از فراکسیون سلولی جدا گردد.

 2. جمع آوری سرم در ظرف عاری از فلز و نگهداری در ویال پلاستیکیصورت گیرد.

پلاسما: جداسازی سریع پلاسما و نگهداری در ویال پلاستیکی پلی پروفیلن

ملاحظات نمونه گیری:

1. از لوله های عاری از فلز و اسیدواش استفاده شود.
2. سرم یا پلاسما باید ظرف 45 دقیقه از سلول جدا شود.
3.  از پی پت جهت جابجایی سرم استفاده نکنید.

موارد عدم پذیرش نمونه: عدم استفاده از لوله های اسیدواش یا ویال پلی پروفیلن و نمونه همولیز یا ایکتریک شدید موجب رد نمونه می شود.

شرایط نگهداری: نمونه در C^◦ 4 و در  C^◦ 20-  به مدت 14 روز پایدار است.

کاربردهای بالینی: به منظور تشخیص اضافه بار یا کمبود روی انجام می شود.

روش مرجع: (AAS)Atomic Absorption Spectrophotometry

روش ارجح: AAS، فتومتریک

مقادیر طبیعی:

سرم:70 – 120 µg/dl           

گلبولهای قرمز:   10 – 16 µg/dl

ادرار:     150 – 1200 µg/day

تفسیر: مقادیر طبیعی روی سرم بین  70 – 120 µg/dl می باشد.بیماران دچار سوختگی مبتلا به آکرودرماتیتیس انترو پولیتیکا مقادیر روی سرم آنها کمتر از   µg/dl40 می باشد.این بیماران به سرعت به مکمل روی پاسخ می دهند.

افزایش سطح: آنمی، آترواسکروز (تصلب شرایین)، بیماری عروق کرونر، کارسینوم استخوان

کاهش سطح: ایدز، عفونت حاد، استرس، سوختگی ها

عوامل مداخله گر:

افزایش دهنده ها: کلروتالیدون و پنی سیلامین

کاهش دهنده ها: کورتیکواستروئیدها، استروژن ها، انترفرون ها،  ضد بارداری خوراکی (OCP)، فنی توئین، تیازیدها

توضیحات: میزان روی در سرم 16 درصد بیش از پلاسما گزارش می شود. ضد انعقاد ها مقدار بسیار کمی روی دارند. نمونه سرم همولیز شده منجر به افزایش کاذب در سطح سرمی روی می شود.

منابع:

1. Tucker SB, Schroeter AL, Brown PW Jr, McCall JT: Acquired zinc deficiency: cutaneous manifestations typical of acrodermatitis enteropathica. JAMA 1976;235:2399-2402

2. Skelton JA, Havens PL, Werlin SL. Nutrient deficiencies in tube-fed children. Clin Pediatr 2006;45(1):37-41

3. Zorbas YG, Kakuris KK, Neofitov IA, Afoninos NI. Zinc utilization in zinc-supplemented and-unsupplemented healthy subjects during and after prolonged hypokinesis. Trace Elements and Electrolytes 2008;25:60-68

4. کتاب جامع تجهيزات آزمايشگاهي فرآورده هاي تشخيصي- دکتر حميد رضا سقا و همکاران- نشر مير